مشاهده88

سلامانه : اين روزها استفاده از قرص‌هاي خواب بسيار شايع است و به طور قطع، شما هم در اطرافيانتان كسي را مي‌شناسيد كه قرص خواب بخورد. درباره درستي و نادرستي مصرف اين قرص‌ها، چگونگي مصرف و اثرات مثبت و منفي آنها پرسش‌هاي بسياري وجود دارد.
در هر سال يك نفر از هر 4 آمريكايي قرص خواب مي‌خورد و اين ميزان در زنان بيشتر است. يك زن از هر 3 زن امريكايي چند بار در هفته قرص خواب مصرف مي‌كند. چرا زنان تا اين اندازه در خوابيدن مشكل دارند. علت اين امر مانند تعداد قرص‌هاي خوابي كه در بازار وجود دارد، بسيار است،مانند اضطراب، افسردگي، بيماري‌هاي مزمن، سندرم پاهاي بي‌قرار، آپنه خواب، خستگي‌هاي مفرط روزانه و بسياري علت‌هاي ديگر. با وجود اين همه علت، هيچ تعجبي ندارد كه اين همه محصولات براي كمك به خوابيدن ما وجود داشته باشد.
ولي، درباره قرص‌هاي خواب كه در بسياري موارد مي‌توانند مفيد واقع شوند، شك و شبهه و دانستني‌هاي درست و نادرست بسياري وجود دارد. بعضي از آنها پس از چند ساعت اثر خود را از دست مي‌دهند و بعضي از آنها را نبايد با داروهاي خاصي هم‌زمان مصرف كرد. پس، هنگامي كه مي‌خواهيد قرص خواب بخوريد، بايد پاسخ بسياري از پرسش‌ها را بدانيد. بعضي از اين پرسش‌ها عبارت‌اند از:
1 چگونه مي‌توانم بفهمم كه به قرص خواب نياز دارم؟
بيش از يك سوم امريكايي‌ها گاه و بي‌گاه به بي‌خوابي دچار مي‌شوند كه زماني تعريف مي‌شود كه فرد بي‌قرار و ناآرام باشد، نتواند به خواب برود يا در وسط خواب چندين بار از خواب بپرد و ديگر نخوابد. اگر اين نشانه‌ها بيش از يك ماه طول كشيد و بهتر نشد، با پزشك خود مشورت كنيد. دكتر فريسكالي يان‌گو، مدير مركز اختلالات خواب سانتامونيكا در بيمارستان دانشگاهي كاليفرنيا در لس آنجلس عقيده دارد كه پزشك يك داروي خواب‌آور را براي مدتي كوتاه تجويز كند و سپس، بيمار را براي بررسي‌هاي بيشتر و استفاده از درمان‌هاي غيردارويي به متخصص خواب ارجاع دهد. ممكن است پزشك عمومي شما را به يك متخصص اختلالات خواب معرفي كند تا تست تشخيصي آپنه تنفسي را انجام دهيد. بسياري اوقات شما بي‌آنكه متوجه باشيد، آپنه تنفسي داريد و به همين علت طي شب چند بار از خواب مي‌پريد.
اگر به آپنه تنفسي مبتلا نباشيد، ممكن است شما را براي درمان شناختي رفتاري (CBT) به روان‌شناس ارجاع دهند. روان‌شناس و درمانگر CBT به شما ياد مي‌دهد كه چطور شيوه فكرتان درباره خواب را تغيير دهيد و مديريت كنيد و تكنيك‌هاي به خواب رفتن را به شما مي‌آموزد. (براي مثال، اين كه چطور رختخواب‌تان را براي يك خواب راحت درست كنيد و يا اين‌كه پيش از خواب چه كار كنيد). برخي كارشناسان عقيده دارند كه (CBT) اگر بيش از درمان‌هاي دارويي مؤثر و كمك‌كننده نباشد، كم‌تر از آنها هم اثر ندارد. افزون بر اين (CBT) هيچ عارضه جانبي ندارد.
بيشتر اوقات حالاتي مانند خشم، اضطراب و افسردگي مانع از يك خواب راحت مي‌شود و اين حالات هم با ديدگاه فرد نسبت به زندگي و وضعيت دور و بر و شناخت او از محيط زندگي‌اش در ارتباط است.
(CBT) به بيمار مي‌آموزد كه چطور با تغيير شناخت و ديدگاهش از وضعيت حاضر زندگي‌اش، رفتارهايش را به گونه‌اي مديريت كند كه به خودش و روانش آسيب نرساند. در واقع، با تغيير شناخت، رفتار تغيير مي‌كند و با دگرگون شدن رفتار است كه بسياري از مشكلات فرد با خودش و محيط اطرافش برطرف شده و از استرس، خشم، اضطراب و افسردگي او كاسته مي‌شود. به اين ترتيب، كيفيت خواب او نيز بهبود مي‌يابد. درمان شناختي – رفتاري فرآيندي طولاني است و بيمار و درمانگر هر دو بايد شكيبا باشند. به طور معمول، براي درمان بي‌خوابي هم از ( CBT ) و هم از دارو درماني استفاده مي‌شود.
2 اگر قرص خواب خوردم و خوابم نبرد، آيا مي‌توانم يكي ديگر بخورم؟
اگر قرصي كه خورده‌ايد،اثر كوتاهي دارد و آن را حدود غروب خورده‌ايد، مي‌توانيد قرصي ديگر هم بخوريد. داروهايي كه اثرشان كوتاه است يا به اصطلاح
short‌ acting هستند، اثرشان سريع‌تر ظاهر مي‌شود؛ ولي، دوام چنداني ندارد. به همين علت است كه براي كساني كه خواب‌شان نمي‌برد، استفاده مي‌گردد. اثر آنها 3 الي 4 ساعت طول مي‌كشد. بنابراين، مي‌توانيد حوالي ساعت 3 بعد از نيمه شب يك قرص ديگر بخوريد. ولي، داروهايي كه طولاني اثر هستند، نبايد بيش از يكي در هر شب خورده شوند.
3 آيا خوردن قرص‌هاي خواب كابوس ديدن را باعث مي‌شود؟
به طور معمول اين طور نيست؛ ولي، بعضي از داروهاي خواب آور مي‌توانند بر ياد آوردن روياها تأثير منفي بگذارند. ولي، هنگامي كه خوردن‌شان را قطع كنيد، روياها و كابوس‌ها دوباره باز مي‌گردند. مكانيسم اين حالت به درستي مشخص نيست؛ ولي، زماني كه اثرات دارو با قطع آن يا پس از گذشت زمان طي شب از بين برود، روياها دوباره باز مي‌گردند.
4 آيا مي‌توانم براي چند ماه قرص خواب بخورم؟
شواهدي كه نشان دهد مصرف طولاني مدت داروهاي خواب‌آور خطرناك هستند، درباره بيشتر داروهاي خواب يافت نشده است. خاصيت اعتيادآوري اين داروها خيلي نيست و ثابت شده كه بعضي‌هاي‌شان تا يك سال اثر خود را حفظ مي‌كنند. داروهاي خواب آور قديمي‌تر توان اعتيادآوري بيشتري دارند.عادت كردن به دارو مشكلي است كه در مصرف همه انواع قرص‌هاي خواب‌آور وجود دارد. پس از مدتي استفاده شما بايد براي به خواب رفتن دوز بالاتري مصرف كنيد. اين حالت باعث مي‌شود كه شما فكر كنيد به دارو معتاد شده‌ايد. اگر به نظرتان مي‌رسد كه دارو ديگر اثر نمي‌كند يا بايد مقدار بيشتري از دوز هميشگي مصرف كنيد تا خواب‌تان ببرد، به پزشك‌تان رجوع كنيد.
5 ماه‌هاست كه قرص خواب‌آور مي‌خورم. براي كنار گذاشتن آنها بايد چه كار كنم؟
براي اين كار لازم نيست كه داروي‌تان را به تدريج قطع كنيد. با پزشك‌تان مشورت كنيد تا براي مثال هر هفته يك دوز از آن را كاهش دهيد.مثلاً، اگر شبي 10 ميلي‌گرم از يك داروي خواب‌آور را مي‌خوريد، مي‌توانيد هفته‌اي 5ميلي‌گرم از آن را كم كنيد. سپس، آن 5 ميلي‌گرم را نصف كنيد و يك هفته 5/2 ميلي‌گرم بخوريد. سپس، اگر قرص مي‌تواند به يك نيم ديگر تقسيم شود، يك هفته يك‌چهارم ميلي‌گرم از آن را مصرف كنيد تا در نهايت، آن را كنار بگذاريد. داروهايي كه به شكل قرص هستند را مي‌توان به چند قسمت تقسيم كرد، ولي، تقسيم كپسول‌ها غيرممكن است.
6 شنيده ام كه اگر داروي خواب‌آور خود را قطع كنم بي‌خوابي‌ام بدتر مي‌شود آيا اين حرف درست است؟
پس از قطع داروي خواب‌آور مشكلاتي خواهيد داشت. البته، با وجود داروهاي جديد اين مشكلات كم‌تر شده است. چند روزي پس از قطع كامل دارو طول مي‌كشد كه بدن‌تان به نبود دارو عادت كند. پس شكيبا باشيد؛ ولي، اگر پس از چندين روز همچنان نتوانستيد بخوابيد، به پزشك‌تان مراجعه كنيد. به خاطر بسپاريد كه هيچ فردي نبايد داروهايي كه مصرف مي‌كند را به يكباره و بدون مشورت با پزشك قطع كند. قطع ناگهاني دارو مي‌تواند علايم بيماري را به مراتب بدتر كند و درمان دوباره آن را با مشكلات بزرگ‌تري روبه‌رو كند. قطع يك دارو بايد به تدريج صورت گيرد.
7 آيا مي‌توانم بدون مراجعه به پزشك از داروهاي خواب‌آور رايجي كه در بازار هستند و بدون نسخه هم عرضه مي‌شود، استفاده كنم؟
متخصصان موافق اين رويه نيستند، چرا كه اين داروها به طور معمول به افرادي كه به معناي واقعي بي‌خوابي دارند، كمكي نمي‌كند. بسياري از اين داروها هم خواص آنتي‌هيستامين دارند كه عوارضي چون خشكي دهان و خشكي چشم را به همراه مي‌آورد. داروهاي رايجي كه بدون نسخه تهيه مي‌شوند، بيشتر براي كساني مفيد هستند كه هر از گاهي بي‌خوابي دارند. در ضمن زناني كه شير مي‌دهند بايد از خوردن آنها پرهيز كنند. همچنين، افراد مسن هم نبايد به سراغ آنها بروند، چون ممكن است نسبت به آنتي‌هيستامين موجود در آنها واكنش نامطلوب نشان دهند.