مشاهده شماره خبر1889

خبرگزاری تسنیم:هیئت وزیران در جلسه ۸/ ۱۰/ ۱۳۹۲ تصویب کرد: تصمیم نامه شماره ۴۴۳۵۱/ت۴۸۹۲۳ن مورخ ۲۸/ ۲/ ۱۳۹۲ لغو می‌شود. موضوع این نامه، اجازه ایجاد معاونت طب سنتی ایرانی - اسلامی به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

شیخ مفید می گوید: "طب، دانشی است درست که آگاهی از آن امری ثابت و راه دسترسی به آن وحی است. آگاهان به این دانش آن را تنها ازطریق پیامبران بهره گرفته اند و با استفاده از سمع (ادله نقلی)، نه تنها باهدف درمان بلکه برای فراگیری آن کوشیده اند در واقع آگاهی از این علم، نعمتی از جانب خداوندی است که برهمه نهفته ها آگاه است."

سید بن طاووس نیز نقل کرده است: "خداوند آدم را از بهشت فرو آورد و او را از آگاهی به همه چیز برخوردار ساخت. طبابت از جمله چیزهایی بود که خداوند وی را از آن آگاه کرد."

می توان گفت که سرآغاز علم طب، آموزه های وحی بوده اما تجربه حکما نیز به آن افزوده شده و این چند هزار سال تجربه بشر با غربالگری 250 ساله ائمه اطهار هم اکنون به دست ما رسیده است.

در ایران قدیم، خدمات طب سنتی و اسلامی توسط حکیم های آن زمان ارائه می شد. در اوایل قرن گذشته، هنگامی که با تمدن غربی پس از رنسانس علمی اروپا مواجه شدیم، با احساس حقارت در برابر تکنولوژی آنها، یک باره از گذشته درخشان علمی خود به خصوص در رشته طب بریدیم و با توسعه پزشکی مدرن و بی مهری نسبت به حکیم ها وروش های درمانی شان، به تدریج تعداد آن ها رو به کاهش نهاد و کتب علمی شان در کتابخانه ها مهجور ماند. 

جایگاه ویژه ایران در مباحث طب سنتی

سرزمین ایران کشوری ممتاز و با رتبه بالا از نظر غنای گیاهی و تنوع‌زیستی و دارای 11 اقلیم از 13 اقلیم شناخته شده جهانی است.بر اساس نظر گیاه‌شناسان و پ‍‍ژوهشگران، تعداد گونه‌های گیاهی ایران در حدود 8 هزار گونه است که از نظر تنوع گونه‌ای حداقل دو برابر قاره اروپاست.

تحقیقات نشان داده است که بیش از 2300 گونه از گیاهان کشور دارای خواص دارویی، عطری، ادویه‌‌ای و آرایشی ـ بهداشتی هستند. به علاوه 1728 گونه از این گیاهان به‌عنوان گیاهان بومی1 ایران هستند. منحصراً در سرزمین ایران رویش کرده و به‌عنوان یک ظرفیت انحصاری در کشور محسوب می‌شوند.
 

حجـم تجـارت جهانی گیاهان دارویـی از 60 میلیارد دلار در سـال 1996 به 100 میلیارد دلار در سال 2010 افزایش یافته است و بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی در سال 2050 گردش مالی و تجارت جهانی متمرکز و مبتنی بر گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به حدود 5000 میلیارد دلار خواهد رسید.

در اکثر کشورهای توسعه‌یافته، طب سنتی در ابعاد مختلف تحت حمایت دولت قرار گرفته و سهم خوبی از تأمین سلامت مردم را در سیستم سلامت کشور به‌عهده گرفته است.

طب سنتی چین 40 درصد خدمات بهداشتی ـ درمانی را در این کشور بر عهده دارد؛ پوشش بیمه‌ای هزینة درمان، دارو و خدمات طب سنتی در ژاپن، ‌چین، کره و ویتنام به‌ صورت کامل است و در کشورهای آلمان، استرالیا،‌ نروژ، انگلستان، کانادا و آمریکا قسمتی از هزینه‌ها توسط سازمان‌های بیمه پرداخت می‌شود.

جایگاه طب سنتی در سیاست های کلی سلامت

اکنون بعد از 100 سال خاک خوردن این گنجینه بارقه هایی از امید دیده می شود. رهبر انقلاب در دیدار با اساتید دانشگاه ها با اشاره به مطالب عنوان شده توسط یکی از اساتید از خبر تشکیل دانشکده طب سنتی به یک مژده تعبیر کرده بودند و در سال 1386 خطاب به ریاست جمهور وقت فرمودند: "جناب آقای رئیس جمهور محترم! این گیاهان دارویی و طب سنتی از جمله کارهایی است که می تواند باب جدیدی در مسائل کلان مربوط به بهداشت و درمان بگشاید. توجه و اهتمام جنابعالی در این کار بسیار مفید خواهد بود ان‌شاء الله". 
 

متعاقب این امر ولایی،  با همت دولت نهم و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری " ستاد توسعه پژوهش و کاربرد گیاهان دارویی و طب ایرانی (سنتی)" در سال  1387 تشکیل و فعالیت خود را آغاز نمود. این ستاد با هدف ارتقاء جایگاه کشور درحوزه گیاهان دارویی، داروهای گیاهی و احیاء طب ایرانی، تدوین نقشه راه، سند راهبردی و سیاستگزاری در سطح کلان، ساماندهی، هدایت و هماهنگی بین نهادهای مرتبط  بنیان نهاده شده است.

حمایت از طب سنتی تا اواخر دولت دهم ادامه داشت تا جایی که احمدی نژاد دراردیبهشت 92 با تشکیل معاونت طب سنتی- اسلامی وزارت بهداشت و تاسیس دانشگاه طب سنتی – اسلامی تلاش کرد گامی عملی در راستای حمایت و گسترش این دانش چند هزار ساله بردارد.

طب سنتی از دید مسئولین جمهوری اسلامی از چنان اهمیتی برخوردار است که رهبر انقلاب در تبیینسیاستهای کلی «سلامت» که در فروردین 93 ابلاغ شد ؛ در چند مورد به آن اشاره کردند:

1) بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه نمودن طب سنتی ایران.

2) ترویج کشت گیاهان دارویی تحت نظر وزارت جهاد کشاورزی و حمایت از توسعه نوآوری‌های علمی و فنی در تولید و عرضه فرآورده‌های دارویی سنتی تحت نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

3) استاندارد سازی و روزآمد کردن روش‌های تشخیصی و درمانی طب سنتی و فرآورده‌های مرتبط با آن.

4) تبادل تجربیات با سایر کشورها در زمینه طب سنتی.

5) نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر ارائه خدمات طب سنتی و داروهای گیاهی.

6) برقراری تعامل و تبادل منطقی میان طب سنتی و طب نوین برای هم‌افزایی تجربیات و روش‌های درمانی.

7) اصلاح سبک زندگی در عرصه تغذیه.

نگاهی به مهمترین عناوین سند راهبردی ملی توسعه طب سنتی

ابلاغ سیاستهای کلی درخصوص طب سنتی به رهبر انقلاب محدود نشده و سند راهبردی ملی توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی به عنوان اولین سند بالادستی در حوزه گیاهان دارویی و نقشه راه توسعه این حوزه تیرماه 92 در شورای عالی انقلاب فرهنگی که به ریاست رئیس جمهور وقت احمدی نژاد برگزار شد ،به تصویب نهایی رسید. 

به گفته معاون طب سنتی وزیر بهداشت دولت دهم، این سند پس از ابلاغ از سوی رئیس جمهور وارد مرحله اجرایی می شود و به محض ابلاغ، ستاد نظارت بر اجرای سند توسعه گیاهان دارویی وطب سنتی نیز آغاز به کار می کند. 

خدادوست در گفت‌وگو با خراسان با اشاره به آن که با اجرای این سندگام های مهم و تحول سازی درعرصه توسعه گیاهان دارویی و طب سنتی در کشور برداشته خواهد شد، افزود: در واقع اجرای این سند ورود خدمات طب سنتی به نظام سلامت را به دنبال خواهد داشت، همچنین در زمینه توسعه آموزش و پژوهش در زمینه طب سنتی وگیاهان دارویی و نیز پوشش بیمه ای خدمات طب سنتی وگیاهان دارویی ، ساماندهی ارائه خدمات طب سنتی و... چند اقدام ملی ذیل سند پیش بینی شده است.

به گفته معاون طب سنتی وزیر بهداشت دولت دهم، این سند به عنوان یکی از مطالبات مقام معظم رهبری علاوه بر بخش تعاریف شامل بخش های ارزش‌های بنیادین، چشم انداز، اهداف، راهبردها و اقدامات ملی است ، به نحوی که در سند راهبردی توسعه علوم وفناوری گیاهان دارویی وطب سنتی 12 راهبرد و 48 اقدام ملی تعیین شده است که در ادامه مهمترین بخش های این سند را میخوانید:


چشم‌انداز طب سنتی در افق 1404

با ایمان به یاری پروردگار و تکیه و توکل بر او و برای تحقق چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی بخش گیاهان دارویی و طب سنتی دارای ویژگی‌های زیر خواهد بود:

1ـ بهره‌مند از سرمایه و منابع مادی و معنوی داخلی و مزیت‌ها و زیرساخت‌های بومی و پیشرفته، دارای سهم برتر منابع انسانی در کشور و منطقه؛

2ـ مولد ارزش افزوده اقتصادی، دارای توان رقابت جهانی و رتبه اول صادرات گیاهان دارویی و فرآورده‌های گیاهی در منطقه؛

3ـ پیشتاز در مرزهای دانش و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی و کسب مقام نخست علمی در سطح منطقه؛

4ـ مورد وثوق و افتخارآفرین برای آحاد جامعه در ایران و جهان؛

5 ـ شکوفا، نوآور و دارای نقش مؤثر و برجسته در نظام سلامت کشور از طریق شـیوه‌های عالمانه و مبتنی بر شواهد، ایمن، با کیفیت، مؤثر و قابل دسترس برای آحاد جامعه ؛

6 ـ مرجعیت علمی در جهان با تکیه بر گیاهان دارویی بومی و انحصاری ایران و میراث مکتوب غنی پزشکی ایران.


اهداف و راهبردهای حوزه طب سنتی و داروسازی سنتی در افق 1404

الف) اهداف

1ـ کسب سهم 10 درصد ارزش بازار بهداشت کشور بر اساس قواعد و مبانی طب سنتی از جمله رعایت اصول شش‌گانه سلامت

2ـ کسب سهم 4 درصد ارزش بازار درمان کشور

3ـ کسب سهم 2 درصد ارزش بازار داروی کشور توسط محصولات تأیید شده مبتنی بر داروهای طب سنتی

4ـ پوشش بیمه‌ای مناسب به منظور رسیدن به نرخ پرداخت از جیب 30% در حوزه طب سنتی

5 ـ ارتقای سطح سلامت جامعه مبتنی بر توسعه طب سنتی و بهره‌گیری از اصول شش‌گانه سلامت و نگرش کل‌نگر

6 ـ کسب رتبه نخست منطقه در رفع نیازهای سلامت و پزشکی در حوزه طب سنتی و صدور خدمات، دانش فنی و فرآورده‌های گیاهی و طبیعی به میزان 20% از صادرات خدمات پزشکی کشور

7ـ افزایش سالیانه ثبت پتنت در این حوزه و رسیدن به ثبت سالیانه 50 پتنت در سال 1404 در زمینه فرآورده‌های طب سنتی


ب) راهبردها

1ـ بازنگری، اصلاح، ساده‌سازی و روزآمد‌ کردن قوانین، مقررات و استانداردهای مربوطه در این حوزه

2ـ سامان‌دهی و تعیین قلمرو فعالیت‌های طب سنتی در نظام سلامت و نظام آموزش و پژوهش پزشکی کشور

3ـ فرهنگ‌سازی و اصلاح نگرش جامعه نسبت به جایگاه طب سنتی و استقرار و ترویج روش زندگی و تغذیه سالم بر اساس آموزه‌های این طب

4ـ اصلاح فرآیندها و ساختارهای نظارت و ارزیابی حوزه طب سنتی

5 ـ ساماندهی و ارتقای ظرفیت علمی ـ تخصصی، مهارت‌های حرفه‌ای و جایگاه معنوی نیروی انسانی متخصص و همچنین کتب درسی و منابع مرجع در حوزه طب سنتی و داروسازی سنتی

6 ـ