مراسم گلریزان داروسازان برای بیماران نیازمند و صعب العلاج

انجمن داروسازان ایران درآستانه "روز داروساز" به تمام شعب خود در سراسر کشور توصیه نموده با اجرای مراسم گلریزان و همیاری داروسازان کمک های نقدی و غیرنقدی خود را جهت درمان بیماران نیازمند و صعب العلاج هدیه کنند.

نسخه پیچی بدون حضور داروساز تخلف محرز است

هنگام تحویل دارو به بیمار حضور مسئول فنی در داروخانه الزامی بوده و تحت هیچ شرایطی بدون حضور مسئول فنی نباید خدمات دارویی به مراجعه کنندگان ارائه شود.

رئیس سازمان نظام پزشکی:

ناهمخوانی قراردادهای یکطرفه با حداقل مبنای حرفه ای داروسازان

تهران-ایرنا-رئیس سازمان نظام پزشکی با اشاره به بحث قراردادهای یکطرفه ای که بر مجموعه داروسازی حاکم است،گفت:این قراردادها با حداقل مبنای حرفه ای همخوانی ندارد و حقوق شهروندی داروسازان مطلقا در آن رعایت نشده است.

نسخه ای که دولت برای بازار دارو پیچید

تهران- ایرنا- روزنامه ایران در صفحه جامعه نوشت:۸۰ سال پیش که صنعت داروسازی کشور با کمک داروسازان فرانسوی و آلمانی و اتریشی راه اندازی شد شاید کمتر کسی تصور می کرد روزی داروسازی ایران در بین ۱۰ کشور برتر دنیا در زمینه تولید دانش و کنترل کیفیت در رشته داروسازی قرار بگیرد.

این گزارش که در روز چهارشنبه یازدهم شهریور ۱۳۹۴ هجری خورشیدی به قلم فریبا خان احمدی انتشار یافته، می افزاید: دستاوردهای صنایع دارویی کشور از دهه های گذشته تا کنون سیر صعودی داشته و آمارها نشان می دهد تولید داروهای داخلی در سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۴ از ۳۰درصد به ۹۶درصد و از گردش مالی ۳۰۰میلیون تومان به ۴ تا ۵هزارمیلیارد در سال ۱۳۹۴ رسیده است. تولید داروهای بیماران خاص مثل «سینوکس» برای بیماران ام اس،تولید «آلواکسین» برای بیماران دچار سوختگی، تولید داروی کنترل ایدز و ده ها داروی دیگراز جمله این موفقیت ها هستند. صنعت داروسازی در جهان یکی از صنایع پرسود تلقی می شود که کشورهای دارای دانش و ابزار تولید دارو برای عرضه داروهای جدید و اساسی به رقابت می پردازند و گردش مالی میلیاردی این شرکت ها نشان از سودآوری دارد.البته داروسازان کشورمان هم دست به کار شده اند، تولید داروهای خاص و صرفه جویی ۱۰۰ میلیون دلاری در واردات برخی داروها نشان از تلاش آنان دارد ولی کم وکاست های این قشر و دغدغه هایی که آنها دارند این صنعت را با چالش هایی روبه رو کرده است.
**نگاهی به شکوفایی صنایع دارویی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی با واگذاری چند شرکت داروسازی چند ملیتی به سازمان صنایع ملی و گذشت زمان کوتاهی، داروسازی به یک صنعت ملی تبدیل شد و پس از برهه ای چند شرکت داروسازی با توجه به نیاز دارویی آن زمان (جنگ تحمیلی) تأسیس شدند و حدود ۳۰درصد از داروهای مورد نیاز از این راه تأمین شد.جذب دانشجو در رشته داروسازی و از طرفی افزایش تأسیس شرکت های داروسازی موجب رشد و ترقی این صنعت شد تا جایی که کشورمان در تولید برخی از داروها به توانمندی ۱۰۰درصدی رسید.
در ادامه و با توجه به نیاز کشور به فرآورده های نوترکیب، پروتئین و عموماً فرآورده های دارای تکنولوژی بالا، شرکت های دانش بنیان تأسیس شدند که فرآورده های بیوتکنولوژیک مورد نیاز بیماران خاص را تولید کردند. مثلاً به تازگی داروی «ریتوکسی سب» که نوعی مونوکلونال آنتی بادی مختص بیماران سرطانی است اوایل سال جاری وارد بازار شد و ۷۰ درصد بازار را از آن خود کرد.
تولید واکسن هایB وC، واکسن کلاسیک ضد حصبه، واکسن کلاسیک ضد وبا،تولید داروی گاما ایمونکس در مسائل بالینی جدید، جانبازان شیمیایی، عفونت های CGD، برخی عفونت های ویروسی و سرطان ها از عرصه های جدید،تولید انبوه رادیو داروی مولیبدن ۹۹ – تکنسیم با همکاری سازمان انرژی اتمی که در تشخیص بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری هایی که نیاز به اسکن از ماهیچه های قلبی، مغز استخوان، غدد بزاقی، تیروئید، پاراتیروئید، شش ها، کبد، کلیه و... دارند تنها نمونه ای از دستاوردهای متخصصان صنعت داروسازی کشورمان است.
به گفته دکتر رسول دیناروند، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو ۸۴درصد از بیماران ام اس از داروهای تولیدی داروسازان ایرانی استفاده می کنند که نشان از افزایش اعتماد بیماران از کیفیت داروهای ساخت داخل دارد.
وی در بخش دیگری از سخنانش در همین مورد گفته است: «به طور میانگین در سال ۳۰تا ۵۰ داروی خاص توسط شرکت های داروسازی داخل کشور به بازار عرضه می شود که برخی از این داروها تا ۱۰۰میلیون دلار صرفه اقتصادی دارند.»
**انتقاد داروسازان از طرح تحول سلامت
در حالی که وزیر بهداشت عنوان می کند سهم داروسازان در اقتصاد سلامت کشور ۱۵ درصد است و به توانمندی داروسازی کشور در تولید ۹۶درصد از داروها اشاره دارد، جامعه داروسازان عنوان می کنند دچار چالش های بسیاری شده اند.
یکی از اعضای انجمن علمی داروسازان در مورد طرح تحول نظام سلامت و جایگاه داروسازان معتقد است با وجود نکات مثبت بسیاری که طرح تحول سلامت دارد، خدمت رسانی به مردم در عرصه خدمات درمانی متأسفانه یکی از معایب اصلی طرح تحول سلامت است.به عنوان نمونه جایگاه داروساز به عنوان عضو اصلی سیستم سلامت در رویکردها و برنامه ریزی های طرح نادیده گرفته شده است هر چند که یکی از نکات مثبت تحول نظام سلامت این بود که تعرفه خدمات داروساز در داروخانه برای نخستین بار در کتاب تعرفه های درمانی وارد شد اما متأسفانه مقدار این تعرفه بسیار اندک و کاملاً غیر قابل مقایسه با سایر خدمات ارائه شده توسط اعضای تیم سلامت است یعنی ارزش تعرفه های داروسازان از ارزش خدماتی که در فیزیوتراپی یا مامایی و سایر گروه های پزشکی انجام می شود، ناچیزتر است. به نظر می رسد در نگاه بعضی از مسئولان در عرصه بهداشت و درمان نگاه به داروخانه، نگاه به یک مرکز فروش دارو است و این نگاه به نظر بسیار آسیب رسان است. واقعیت این است که داروخانه مرکز عرضه خدمات دارویی است و در تمام نظام های بهداشت و درمان پیشرفته جهان، داروساز عضو اصلی و کلیدی تیم سلامت است اگرچه در شرایط فعلی با نقطه آرمانی فاصله زیادی داریم اما نباید سیاستگذاری های وزارت بهداشت و سازمان های بیمه به نحوی باشد که شرایط داروسازان را از وضع موجود به وضع نا مطلوبی سوق دهد.
به طور مثال از جمله سیاست هایی که در ماه های اخیر در وزارت بهداشت تصویب و اجرا شد،کم کردن فاصله بین داروخانه ها است البته بدون آنکه تعداد پزشکان و مراکز درمانی تفاوتی کرده باشد. در چنین شرایطی وقتی داروخانه جدیدی در کنار داروخانه قدیم تشکیل می شود، این بدان معنا است که درآمد داروخانه نصف وهزینه ها دو برابر می شود و این به معنای سوق دادن داروخانه ها به سمت تخلف است. دولت باید شرایطی را فراهم کند که داروسازان دریافت های رسمی متناسب با سایر اعضای جامعه پزشکی داشته باشند و بتوانند بدون دغدغه مالی دانش و تجربه خودشان را در اختیار مردم و جامعه پزشکی قرار دهند.
این منتقد در ادامه می افزاید: «راه اندازی داروخانه های زنجیره ای، تأسیس داروخانه های گیاهی، تأسیس داروخانه های جدید در مراکز درمانی که قرار است در چارچوب طرح تحول سلامت در کشور اجرایی شود و افزایش بی رویه دانشکده های داروسازی و تعداد دانشجویان داروسازی یک پارادوکس اساسی در کشورمان است در واقع این سؤال پیش می آید که خدمات داروسازان در جامعه ارزشمند است یا نیست و اگر خدمات شان ارزش دارد چرا این خدمات در کتاب تعرفه ها نادیده گرفته شده و اگر ندارد چرا مرتب دانشکده داروسازی جدید ایجاد می شود. ما انتظار داریم وزارت بهداشت پاسخ قانع کننده ای به این سؤال بدهد.»
البته وزیر بهداشت در مراسم بزرگداشت روز داروساز در مورد اظهارات برخی داروسازان مبنی بر اینکه به نقش داروسازان در طرح تحول نظام سلامت توجه کافی نشده است این گونه جواب داد: «قصد دفاع از عملکرد خود در زمینه توجه به نقش داروسازان در طرح تحول سلامت را ندارم اما اقشار مختلفی در گروه های پزشکی وجود دارند که اگر تنها به منافع حرفه خود توجه کنند، مردم راضی نخواهند بود بنابراین لازم است منافع بلندمدت و ملی دیده شود.»
**چالش های داروخانه ها
همین چند روز پیش بود که یکی از شبکه های تلویزیونی نشان داد که مأموران سازمان غذا و دارو از چند داروخانه بازدید کردند و داروهای تاریخ مصرف گذشته و قاچاق پیدا کردند. باید گفت، بخش قابل توجهی از داروخانه ها در اختیار افراد غیر داروساز است برخی ها برای ورود به فروش دارو در داروخانه تنها انگیزه شان کسب درآمد بیشتر است و خدمات دارویی هیچ ارزشی در ذهن این افراد ندارد ومی توان گفت مالکیت داروخانه ها در اختیار افراد غیر داروساز است.
عضو هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات سازمان نظام پزشکی درباره نحوه برخورد با داروخانه های متخلف به «ایران» می گوید: «۶ داروخانه ای که داروی قاچاق عرضه می کردند،تحت نظر گرفته شدند و با بازدید از آنها و اطمینان از تخلفات شان صاحبانشان به دستگاه قضایی معرفی شدند و قرارهای محکومیت برای شان صادر شد.متأسفانه سازمان نظام پزشکی با داروساز سر و کار دارد و مقصراصلی از نظر این سازمان داروساز شناخته می شود ونمی تواند افراد غیر داروساز را که در داروخانه ها دست به تخلف می زنند و داروهای تاریخ مصرف گذشته و قاچاق عرضه می کنند، محکوم کند که خود همین مسأله یک نقص قانونی است که باید حل شود در واقع در زمینه تخلفات داروخانه ها، دولت مسئول فنی را به عنوان فرد متخلف می شناسد در حالی که مسئول فنی هیچ اختیاری در خرید و فروش دارو ندارد و مالکان داروخانه ها اجازه نمی دهند مسئول فنی در فرآیندهای داروخانه هیچ مدیریتی داشته باشد.»
وزارت بهداشت در نظر دارد تا سال ۱۴۰۴ تعداد داروسازان و داروخانه ها رشد ۵۰درصدی داشته باشد ولی منتقدان این کار مدعی هستند،به دلیل اینکه جایگاه مناسبی برای داروسازان در طرح تحول دیده نشده است از آینده شغلی و بیکاری فارغ التحصیلان رشته داروسازی ابراز نگرانی می کنند.این در حالی است که رسول دیناروند نگرانی ها را درمورد آینده شغلی داروسازان می پذیرد و عنوان می کند: «وزارت بهداشت در پذیرش داروسازان دقت خواهد کرد که بیت المال به خطر نیفتد؛ چراکه تربیت نیروی انسانی باید متناسب با نیازها باشد. همچنین با توجه به توسعه صنعت داروسازی، مکمل ها، محصولات آرایشی - بهداشتی و... نگرانی درمورد آینده شغلی داروسازان کم تر خواهد شد.»
**اوج بحران دارو
در حال حاضر عملاً چیزی به نام کمبود دارو به مفهوم قدیمی آن که باعث می شد صف طولانی در مقابل برخی داروخانه ها شکل بگیرد ،وجود ندارد.به جرأت می توان گفت که تعداد داروهایی که در بازار موجود نیست از ۱۰تا ۲۰قلم تجاوز نمی کند. آن طور که یک عضو انجمن علمی داروسازان با بیان اینکه توافق احتمالی ایران و ۱+۵ در دسترسی به مواد اولیه دارو با کیفیت مناسب تغییر ایجاد خواهد کرد می گوید: البته در سال ۹۰هنگامی که بحران دارو در ایران بروز کرد، دارو تحریم نبود، اما تحریم بانکی، اجازه مبادله پول به هیچ شرکتی نمی داد و درنتیجه دارو به سختی و گاه به صورت چمدانی، وارد ایران می شد تا جایی که تأمین داروی بیماران خاص با بحران مواجه شد و پس از آن بحران به تأمین مواد اولیه دارویی هم رسید.
سرگردانی بیماران و خانواده های آنها برای تهیه دارو در سال های ۹۱و ۹۲ به اوج خود رسید، که کمتر کسی فراموش می کند. مردم از یک سو با بحران دسترسی به دارو بویژه برای بیماری های صعب العلاج مواجه بودند و از سویی از افزایش داروهای هندی و چینی در زمان تحریم ها گلایه مند بودند با این حال چاره ای جز مصرف همین داروهای به ظاهر اثر بخش هم نداشتند. دکتر حمید خوئی دبیر انجمن علمی داروسازان درباره کیفیت داروهای هندی و چینی می گوید: <کشور هند از یک سو طیفی از داروها را تولید می کند که گاهی قابل رقابت با مشابه اروپایی هستند اما از سوی دیگر داروهای هندی و چینی با کیفیت پایین نیز تولید می شوند درست مثل لوازم خانگی چینی که هم جنس بنجل شان در بازار وجود دارد و به دست مصرف کننده می رسد هم جنس چینی مرغوب. باید این را گفت که در حال حاضر بسیاری از مواد اولیه و داروهای ساخته شده شرکت های هند و چین به امریکا هم صادر می شوند با این حال در چند سال گذشته داروهای چینی و هندی وارد کشور می شد.
مردم به کیفیت داروی ایرانی اعتماد آنچنانی نکرده اند آنها برای یک سرماخوردگی ساده هم نسخه خارجی پیشنهاد می دهند و البته توصیه می کنند که حتماً قرص خارجی مصرف کنند انگار که بیشتر از آنکه به اثر بخشی دارو توجهی کنند، مصرف کالای خارجی را نوعی مد می دانند. > به گفته دکتر خوئی، هم اکنون ۹۵درصد داروهای بازار ایران را صنعت داروسازی داخلی تأمین می کند اگر همه مردم از کیفیت داروی ایرانی ناراضی بودند،قاعدتاً این صنعت نمی توانست حتی یک روز هم دوام بیاورد. این را هم باید گفت که در حال حاضر داروهای ایرانی با کیفیتی بالا و قابل مقایسه با انواع اروپایی و امریکایی در بازارهای داخلی پخش می شوند بنا بر اعلام وزارت بهداشت،حدود ۹۶ درصد داروها در کشور تولید می شود، البته بدون در نظر گرفتن مواد اولیه وارداتی برای برخی داروها، تولید خالص دارو در کشور بیش از ۵۰ درصد است.
وزارت بهداشت در قالب طرح تحول سلامت نخستین قدمی که برداشت، رفع بحران دارویی بود و در این زمینه دولت به روش های مختلفی دسترسی بیماران به دارو را تأمین کرد اما مسأله دیگری که موجب اعتراض بیماران در تأمین داروهای مورد نیازشان شده است عدم پذیرش دفترچه های بیمه از سوی برخی داروخانه داران است.این روزها اگر پای در برخی داروخانه ها بگذارید،بیمارانی را خواهید دید که از برخی رفتارهای داروخانه داران ناراضی هستند.آن