مشاهده شماره خبر4239

گفتگو با امید عبیدی، معاون غذا و داروی استان کرمانشاه

داروغذا: یکی از مشکلات و بحران‌هایی که در ماه‌های اخیر به وجود آمد، کمبود سرم در کشور بود که با پرس و جوهایی که صورت گرفت، مشخص شد خط تولید سرم برای بالا بردن کیفیت، مدتی متوقف شده و همین امر باعث کمبود سرم در کشور شد. در این خصوص با امید عبیدی، معاون غذا و داروی استان کرمانشاه به گفت‌وگو نشستیم.

درحال حاضر وضعیت سرم در داروخانه‌ها به چه شکل است؟ معضل کمبود سرم برطرف شده است؟

وضعیت سرم درحال حاضر ثابت شده است. در برهه‌ای از زمان سرم خیلی کم بود و صرفا در بیمارستان‌ها توزیع می‌شد. طی یک ماه گذشته شرایط عادی‌تر شده و در سطح تمامی بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها توزیع می‌شود. منتهی یک خط تولید از شرکت دارو پخش بود که به دلیل رعایت نکردن یکسری از استانداردها مدتی برای رعایت استانداردهای ساخت، متوقف شده بود که درحال حاضر درست شده و مشغول کار است. البته محدودیت‌های مربوط به سرم همچنان وجود دارد و توزیع آن به شکلی است که در ابتدا مقدار مصرفی بیمارستان‌ها و بعد از تامین بیمارستان‌ها به داروخانه‌های شبانه‌روزی و مراکز درمان داده می‌شود.

یعنی در واقع سهمیه‌بندی می‌شود؟

برخی از مناطق براساس وضعیت جغرافیایی موجود، مصرف سرم بیشتری دارند که نیاز است سهمیه‌بندی بر اساس عدالت صورت بگیرد. برخی مناطق به دلیل آب و هوای حاکم بر منطقه مصرف بالای سرم ندارند که سهمیه‌بندی نیز در این مناطق صورت نمی‌گیرد.

دلیل این محدودیت چیست؟

چون به آن حدی که باید برسد و صددرصد بازار را اشباع کند، نرسیده است. به خاطر وقفه‌ای که در خط تولید ایجاد شد هنوز به آن استاندارد لازم خود و سقف مصرفی نرسیده است. توزیع دارو به کشورهای خارج مانند یمن و غیره نیز در این امر تاثیرگذار بوده است.

در خصوص داروهای خاص و صعب‌العلاج دسترسی خوبی وجود دارد؟

وضعیت دارویی نسبت به دولت گذشته خیلی تغییر کرده است. رضایتمندی نیز که در طرح تحول سلامت برای دولت تدبیر و امید ایجاد شد، در بحث تجهیزات و داروهایی بود که آن زمان در سطح گمرک به خاطر سیاست‌های موجود ترخیص نمی‌شدند. با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید این سیاست ایجاد شد که دارو به راحتی در اختیار بیمار قرار می‌گیرد و حتی قیمت‌ها نیز افت پیدا کرد. خیلی از اقلامی که چندین برابر قیمت داشت، درحال حاضر به یک چهارم قیمت قبل رسیده است. چون یک نظارت و سیستم کنترلی بهتری آمد و از هرج و مرج قبلی خارج شد. وضعیت دارویی درحال حاضر ثابت است و دسترسی بیمار به دارو خیلی بهتر شده است.

برای اینکه دانشجویان داروسازی که در شهرستان‌ها تحصیل می‌کنند، برای تاسیس داروخانه به شهرهای بزرگ و تهران مهاجرت نکنند راهکاری ندارید؟

درحال حاضر یکی از بندهای آیین‌نامه داروخانه و تاسیس این است که اگر کسی بخواهد داروخانه را در مناطق محروم تاسیس کند، امتیاز کمتری نیاز دارد. همچنین در صورت تاسیس داروخانه در مناطق محروم همزمان می‌توان در شهرهای برخوردار چون تهران متقاضی تاسیس شد، اما اگر داروساز به شهرهای دیگر که محروم نیست برود، نمی‌تواند دیگر در تهران متقاضی تاسیس داروخانه شود. این امتیاز ویژه مناطق سه‌پنجم و سه و نیم پنجم می‌شود. برای اینکه انگیزه برای رفتن داروسازان به آن منطقه ایجاد شود، این شرایط وجود دارد. داروساز و دانشجو بعد از فارغ‌التحصیلی برای تاسیس داروخانه نیاز به امتیاز دارد و مناطق محروم به دلیل داشتن امتیاز پایین شرایط راحت‌تری برای تاسیس داروخانه دارند. این موضوع بار مالی بر دولت ندارد و تنها یک سیاست انگیزشی است. البته در طرح ماندگاری پزشکان و بیمه روستایی مشکلاتی وجود دارد که جایگاه داروساز به جای اینکه ارتقا پیدا کند به یک سیستم غیرداروسازی سوق داده می‌شود. این سیاست‌هایی است که معاونت بهداشتی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به خوبی ورود پیدا نکرده و حق داروسازان ما در شهرهای کوچک ضایع می‌شود. همه نسخ به یک قسمت سوق پیدا می‌کند، چه بخش خصوصی و چه دولتی مشکلی برای بقیه داروخانه‌ها ایجاد می‌کند که در واقع رانت شبه دولتی است.

اجرایی شدن طرح تحول سلامت چه تاثیری در این حوزه گذاشت؟

تاثیری روی کیفیت‌ها گذاشته نشده است. یعنی طرح تحول سلامت باعث هجمه‌ای از ورود بیمارها به سیستم‌ها شده است. چه درمانی و چه داروخانه‌ای. آن کیفیت مدنظر زمانی که باید اختصاص داده شود، برای خدمات دارو و ویزیت پزشک به درستی رعایت نمی‌شود و باید استانداردهای لازم در بخش خصوصی دیده می‌شد تا مردم به یک نقطه متمرکز نشوند. بحث توزیع و دسترسی نیز خود بحث جدی است که متاسفانه یکی دو کلینیک در هر استان زده می‌شود و همه به آن سمت سوق داده می‌شوند و دسترسی و کنترل آن نیز خیلی سخت است. ما در مطب‌ها نیز این را می‌بینیم که کلینیک دانشگاهی چقدر بیمار دارد. یک پزشک متخصص که 20 دقیقه زمان برای معاینه بیمار نیاز دارد، درحال حاضر چقدر وقت دارد؟ بار مراجعه بیمار به حدی است که پزشک نمی‌تواند چنین مواردی را رعایت کند. این استانداردهای طرح تحول باید در بخش خصوصی هم رعایت شود که حداقل رقابت بین بخش خصوصی و دولتی ایجاد و رعایت شود. اگر سقف‌ها در بخش خصوصی و دولتی یکی می‌شد، این رانت رقابتی حذف می‌شد. اما درحال حاضر این حق ویزیت در مراکز دولتی پایین است و بیماران برای پرداخت هزینه کمتر، به سمت بخش‌های دولتی سوق داده می‌شوند. ویزیت متخصص دولتی و خصوصی یکی است، با این تفاوت که بیمار در بخش دولتی تحت پوشش بیمه نود درصدی می‌رود، اما در بخش خصوصی بیمه 60 درصدی دارد.

آیا داروسازان از شرایط موجود راضی هستند؟

خدماتی که برای داروسازان در بیمارستان‌ها ارزش‌گذاری شده، بسیار پایین است و حتی برای پرستاران که مدرکی پایین‌تر دارند، ارزشی بیشتر قائل شده‌اند و این نشان می‌دهد که دیدگاه و ارزشی برای این رشته در نظر نمی‌گیرند. جا دارد که مسئولان بیشتر به فکر فضای کسب و کار داروسازان باشد. در طرح تحول سلامت فعالیت داروسازان در بیمارستان‌ها دو برابر شده است. مقایسه گردش مالی داروخانه‌های بیمارستانی قبل و بعد از طرح تحول این را نشان می‌دهد. اما تاثیری در شاخص‌های منابع انسانی به‌وجود نیامده است. علاوه بر اینکه یکسری وظایف دیگر مانند تلفیق دارویی، کارت دارویی بیمار، بحث گزارش خطای دارویی و غیره برعهده داروساز قرار گرفته که با توجه به ضریب تخت‌ها امکان اجرایی و عملیاتی کردن آن نیست. در صورتی که در تمامی مشاغل پزشکی در طرح تحول بازبینی انجام شده و بر اساس تعداد تخت نیروها محاسبه شده است. باید در بخش داروسازی بیمارستان نیز بازنگری شود.

آمار خطاهای دارویی چگونه است؟

در خیلی از بیمارستان‌ها وقتی بار مراجعه بالاست، بیشترین خطا مربوط به داروسازان است. حدود 70 درصد بیماران بدلیل خطاهای دارویی اطلاعات دارویی درستی دریافت نمی‌کنند. نه پزشک وقت دارد و نه پرستار، در نتیجه داروساز در این بین می‌تواند بسیار کمک‌دهنده باشد. اگر ضریب منابع انسانی داروساز مانند سایر حرف پزشکی دیده شود، قطعا داروسازان می‌توانند هم برای بیمار و هم برای سیستم سلامت کمک‌کننده باشند. با اجرای تلفیق دارویی مشاهده شد که خطای دارویی در بیمارستان بالا رفت. اگر قانون تلفیق اجرا شود و داروسازان وارد کار شوند، قطعا خیلی از خطاها کاهش پیدا می‌کند. ایمنی داروی بیمار بالا می‌رود و خطا و هزینه کم می‌شود.

منبع: سپید