مدير نظارت بر دارو و مواد مخدر دانشگاه علوم پزشکي استان خراسان شمالي گفت: استفاده زياد و طولاني‌مدت استامينوفن مشکلات کبدي ايجاد مي‌کند.

فاطمه عبدل‌آبادي با تاکيد بر مطلب فوق تصريح کرد: هيچ دارويي را از جمله، داروهاي ويتاميني و استامينوفن‌ها نبايد خودسرانه مصرف کرد. وي ادامه داد: بايد توجه داشت که ويتامين‌ها نيز دارو هستند و مصرف آن‌ها بدون مشورت با پزشک توصيه نمي‌شود. عبدل‌آبادي اظهار کرد: حتي مصرف مولتي ويتامين بدون تجويز پزشک مشکل‌ساز مي‌شود و تجويز خودسرانه آن براي زنان باردار و زنان شيرده ممنوع است. وي خاطرنشان کرد: اگرچه ويتامين‌ها جزء مکمل‌ها هستند اما مصرف آن در همه‌ي اقشار به ويژه در کودکان و افراد سالمند بايد با مشورت پزشک باشد. اين مسئول ادامه داد: مصرف استامينوفن به خصوص زماني که فرد هم‌زمان داروي ديگري را مصرف مي‌کند بايد با تجويز پزشک باشد.

چرا ايراني‌ها سالي ۱۰ تن قرص استامينوفن مي‌خورند؟

مصرف بي قاعده و کنترل نشده قرص يا آمپول ترامادول موجب وابستگي بيمار به دارو مي شود.

بي ترديد در ميان دوستان و آشنايان شما افرادي وجود دارند که با کوچکترين احساس درد سراغ جعبه داروها مي روند و اولين مسکني که به دست شان مي رسد را خودسرانه مصرف مي کنند بي آنکه نگران عاقبت کار باشند. اين بي طاقتي ميان بسياري از مردم ديدده مي شود و حالا پزشکان گزارش مي دهند که مردم در اين زمينه پا را فراتر گذاشته اند و علاوه بر مصرف مسکن هاي خوراکي گهگاه سراغ مسکن هاي تزريقي هم مي روند؛ مسکن هايي که متاسفانه بدون نسخه پزشک به راحتي در داروخانه ها به مردم ارائه مي شود و مصرف آن بدون نظارت پزشک و متخصص مربوطه دردسرهاي زيادي براي مردم به همراه دارد. در اين مطلب علاوه بر آشنايي با برخي از مسکن هاي دارويي دکتر حوريه جوادزاده داروساز اطلاعاتي درباره اثرگذاري انواع مسکن هاي تزريقي و شيوه مصرف آنها با شما در ميان مي گذارد. علاوه بر اين در ادامه مطلب دکتر ايرج خسرونيا، رئيس جامعه متخصصان داخلي توصيه هايي را با مخاطبان سيب سبز در ميان مي گذارد. ديکلوفناک و کترولاک تسکيني براي دردهاي مفصلي و عضلاني ديکلوفناک از جمله داروهايي است که براي کاهش درد اسپاسم هاي عضلاني يا دردهاي قاعدگي استفاده مي شود. تزريق اين داروها که در سال هاي گذشاه به خاطر عوارض جانبي و ايجاد اشکال در سيستم عصبي بدن تنها در بيمارستان ها مجاز بوده به تازگي با تغيير در فرمول تهيه آن در بازار دارو وجود دارد. دکتر جوادزاده درباره ديکلوفناک مي گويد: «از ديکلوفناک براي تسکين دردهاي عضلاني و اسپاسم ها استفاده مي شود اما چون در چند سال گذشته عوارض دارويي براي دارو ديده شد مدتي در داروخانه ها عرضه نمي شد و به جاي آن از مسکن کتورلاک که در گروه مسکن هاي غير مخدر است، استفاده مي شود. اين دارو هم براي تسکين دردها و اسپاسم هاي عضلاني و همين طور سردردهاي ميگرني بسيار کار آمد آست و جزو داروهاي تک دوز است در حالي که ديکلوفناک که امروزه دوباره در داروخانه ها وجود دارد از جمله داروهايي است که ۲ دوز از آن بايد تزريق شود تا اثر دارو مشخص شود.» هشداري که بايد جدي گرفت براساس اطلاعيه سازمان غذا و دارو تنها در شرايطي که بيمارستان و تحت نظارت پزشک متخصص و با در نظر گرفتن موارد منع مصرف دارو، اين دارو براي بيماري تجويز شودف بيمار مجاز به استفاده از آن است. آپوتل استامينوفن تزريقي يکي از مسکن هاي تزريقي که شايد کمتر نام آن را شنيده باشيد آمپول آپوتل است که به استامينوفن تزريقي هم شهرت دارد. اين دارو که به صورت تزريق وريدي براي کنترل تب و درد تجويز مي شود، تاثير زيادي در کنترل دماي هيپوتالاموس در شرايطي که بدن بيمار حرارت زيادي دارد، مي گذارد. اين قرص ها دردهاي قاعدگي را تسکين مي دهد خيلي از خانم ها با شروع دردهاي قاعدگي سراغ جعبه داروها مي روند و دست به دامن مسکن ها مي شوند و با ديدن اولين مسکني که مقابل شان قرار مي گيرد براي کاهش دردهاي قاعدگي اقدام مي کنند. در حالي که اگر آنها با مکانيسم اثر مسکن ها آشنا باشند با انتخاب داروي درست مي توانند اثر بخشي بهتري بر درد داشته باشند و راحت تر آن را کنترل کنند. دکتر جوادزاده، داروساز در اين باره مي گويد: «براي تسکين دردهاي دوران قاعدگي بايد سراغ مسکني رفت که شروع اثر زودتري داشته باشد تا بهتر بتواند سردرد و درد قاعدگي را کنترل کند. قرص ايبوپروفن و استامينوفن يکي از بهترين انتخاب هاست. چرا که علاوه بر شروع اثر سريع، طول اثر مناسبي دارند و مي تواند بهترين تاثير را بر اندام هاي تحتاني بگذارد. بنابراين سريع تر درد ناحيه شکم بيمار را بهبود مي بخشد.» چه زماني سراغ استامينوفن تزريقي برويم دکتر جوادزاده با اشاره به اين مطلب که در شرايطي خاص مسکن تزريقي به بيمار تجويز مي شود، به سيب سبز مي گويد: «اگر بيمار نتواند به شکل خوراکي دارو را مصرف کند. به اين معني که دستگاه گوارش او مشکل داشته باشد يا دچار حالت تهوع باشد يا تصادف سختي را پشت سر گذاشته باشد در اين شرايط امکان مصرف خوراکي براي بيمار دشوار و گاهي ناممکن است. بنابراين در اين شرايط پزشک براي تاثيرگذاري و تسکين درد بيمار براي او مسکن تزريقي يا استامينوفن تزريقي تجويز مي کند و اين مسئله در مورد تمام داروهاي مسکن تزريقي صدق مي کند.» هيوسين دارويي براي اسپاسم ها و انقباض هاي شکمي هيوسين از جمله مسکن هايي است که در گروه آنتي موسکارين ها قرار مي گيرد و بيشترين مورد مصرف آنها براي درمان دردها و اسپاسم هاي گوارشي، قولنج، دردهاي کليوي و انقباض هاي شديد عضلاني مورد استفاده است. اين دارو که به صورت خوراکي و تزريقي مورد استفاده قرار مي گيرد در شرايطي که دردهاي روده اي و شکمي ناشي از کوليک کليوي سراغ بيمار مي آيد مي تواند بسيار موثر و تسکين بخش باشد. انقباض هاي رحمي را چگونه آرام کنيم افرادي که دچار دردهاي انقباضي رحم، درد ناحيه شکم و دلپيچه مي شوند هم مي توانند با مصرف قرص هيوسين دردهاي اين ناحيه را آرام کنند. دکتر جوادزاده با اشاره به اين نکته که هيوسين در گروه مسکن ها قرار نمي گيرد اما اثربخشي زيادي بر اعصاب و کاهش دردهاي انقباضي رحم، اسپاسم هاي شکمي و بهبود دلپيچه دارند، مي گويد: «مصرف هيوسين مي تواند بر رشته هاي عصبي کوتاه شده اثر بگذارد و موجب کاهش درد بيمار شود. ضمن آنکه مصرف هيوسين و مفناميک اسيد در کنار هم مي تواند به خوبي دردهاي ناشي از دوران قاعدگي را برطرف کند.» ترامادول تسکين درد زايمان تا سنگ کليه بسياري از دردهايي که پس از جراحي هاي ارتوپدي و حتي عمل سزارين و دردهاي مفصلي سراغ بيمار مي آيد با تجويز ترامادول قابل تسکين است. ترامادول يک داروي ضد درد است که برخي متخصصان از آن براي تسکين دردهاي ناشي از سنگ کليه و مثانه نيز از آن استفاده مي کنند. ترامادول به صورت خوراکي و تزريقي مصرف مي شود و نوع تزريقي آن در شرايطي که بيمار درد زيادي دارد يا عمل جراحي بزرگي را پشت سر گذاشته توسط پزشک تجويز مي شود. تسکيني براي دردهاي شديد استخواني و سردرد وقتي بيمار درد بسياري داشته باشد و مسکن هاي غير مخدر مانند بروفن، ديکلوفناک، استامينوفن ساده بر او اثر نکند پزشک براي او مصرف مسکن هاي حاوي مخدر مانند ترامادول را تجويز مي کند. دکتر جوادزاده با ذکر اين مطلب به سيب سبز مي گويد: «در شرايطي که بيمار جراحي سختي را پشت سر گذاشته، سردردهاي خيلي سخت سراغش آمده يا درد استخواني شديدي دارد مثل دردي که فرد معتاد هنگام ترک مواد مخدر تجربه مي کند؛ از ترامادول استفاده مي شود. اگر بيمار شرايط مصرف خوراکي را داشته باشد قرص مصرف مي کند و در شرايطي که درد شديد باشد و امکان مصرف خوراکي نباشد ترامادول به صورت تزريقي براي او تجويز مي شود. حتي در مواردي که درد بسيار طاقت فرساست مورفين براي بيمار تجويز مي شود تا درد او سريع تر تسکين پيدا کند.» اين هشدار را جدي بگيريد مصرف بي قاعده و کنترل نشده قرص يا آمپول ترامادول موجب وابستگي بيمار به دارو مي شود. به همين دليل مصرف بدون مجوز اين دارو به هيچ وجه به مردم توصيه نمي شود. مصرف بدون نسخه مسکن هاي تزريقي خطرناک است دکتر ايرج خسرونيا رئيس جامعه متخصصان داخلي ايران در مورد مصرف بدون مجوز مسکن هاي تزريقي توسط مردم گفت: «متاسفانه امروز در بسياري از داروخانه ها در سطح کشور به راحتي انواع مسکن هاي خوراکي، شياف و حتي تزريقي در اختيار مراجعه کنندگان و مشتريان قرار مي گيرد و از آن جالب تر اينکه مردم با مراجعه به بخش تزريقات بعضي مراکز درماني به راحتي اين مسکن ها را تزريق مي کنند بدون آنکه توجهي به عوارض جانبي و تداخل دارويي آن داشته باشند. در حالي که استفاده از انواع داروها به ويژه مسکن ها که مردم به راحتي سراغ آنها مي روند، بدون مجوز پزشک و دستور او کاري خطرناک و مشکل آفرين است. مشکلاتي که گاهي جبران آن با سختي و دشواري بسياري امکان پذير است.» ايراني ها سالانه ۱۰ هزار کيلو استامينوفن مي خورند يکي از مهمترين عوارض مصرف مسکن هاي خوراکي به صورت خودسرانه و بدون مجوز پزشک، ابتلا به زخم و اختلال دستگاه گوارشي به ويژه زخم معده است. دکتر مصطفي دلاور، معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي اراک در اين باره مي گويدک «مصرف بي رويه از انواع مسکن ها که امروز در ميان مردم باب است زيان هاي زيادي براي آنها دارد که شايع ترين آنها ابتلا به مشکلات گوارشي است. زخم معده، دردهاي شکمي، نفخ و گاهي خونريزي هاي گوارشي و حتي نارسايي کليوي از جمله عوارضي است که مصرف بي رويه از داروها به همراه دارد.» اين پزشک با اشاره به اين مطلب که آمار انجمن مطالعه و بررسي درد مصرف بيش از ۱۰ تن استامينوفن کدئين را در طول سال گزارش مي کند، اضافه کرد: «مردم بايد آموزش ببينند که با وجود کوچکترين و ساده ترين دردي سراغ مسکن ها نروند و مثل نقل و نبات از اين داروها مصرف نکنند. با توجه به آمار مصرف استامينوفن کدئين مهمترين علت الگوي نادرست مصرف دارو در کشور است و موضوعي است که بايد بسيار جدي گرفته شود.»