مشاهده شماره خبر5214

به گزارش «تابناک»؛ در هفته‌های اخیر خبرهای متعددی درباره «ترور بیولوژیک» اشخاص مختلف در ایران منتشر شد و در نهایت علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی مواردی به اشتباه با تعبیر «ترور» و همچنین اشتباه بزرگ‌تر «ترور بیولوژیک» مطرح می‌شود را به عنوان پیش‌فرض غیرمتحمل خواند و تاکید کرد که پیش از این ادعاهایی در این زمینه شده که یکی از دستگاه‌های امنیتی این موارد را بررسی و رد کرد.

آنچه در دنیا به عنوان «تروریسم بیولوژیک / Bioterrorism» استفاده از عوامل بیولوژیک باکتری و شیمیایی برای ترور یک شخص یا یک گروه وسیع است. در دوران باستان طاعون و در دوران جنگ‌های جهانی و پس از آن، ویروس‌هایی نظیر سیاه زخم پرورش داده شده و مواردی از استفاده گزارش شده است.

استفاده از سموم مرگ‌آوری چون «بوتولونیوم / Botulinum toxin»، «تترو دوتوکسین / Tetrodotoxin»، «سیانیدپتاسیم / Suicide pill»، «کونوتوکسین / Conotoxin»، «ساکسیتوکسین / Saxitoxin» و «رایسین / Ricin»، در گذشته کارکرد بیشتری داشت اما در سال‌های اخیر عمدتاً برای اقدام معمول جنایی و نه «تروریسم» مورد بهره برداری قرار گرفته و البته برخی از سرویس‌ها همچنان از برخی از این مواد نظیر «ساکسیتوکسین / Saxitoxin» به عنوان سم برای مرگ سریع جاسوس استفاده می‌کنند.

علت اصلی ناکارآمدی این سموم و ترکیبات شیمیایی برای ترور به ماهیت ترورهای سازمان یافته بازمی‌گردد. اولویت اصلی در «تروریسم سازمان یافته دولتی» عدم افشای ترور است و این سموم در اغلب مواقع در بدن قربانی رد برجای می‌گذارند و معمولاً منجر به مرگ «سریع» می‌شوند و با راهبرد امنیتی که بر مبنای آن چنین ترورهایی طراحی می‌شوند، در تناقض است.

در سال‌های اخیر مواردی از «تروریسم اتمی / Nuclear terrorism» گزارش شده که این نوع از ترور نیز به واسطه امکان بالای کشف، به صورت محدود استفاده می‌شود. الکساندر لیتویننکو افسر پیشین سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) و یاسر عرفات رئیس پیشین تشکیلات خودگردان فلسطین جزو معدود مواردی است که مرگ‌شان بر اثر مسمویت پرتوی با رادیواکتیو تایید شده و انگشت اتهام به ترتیب به سمت سرویس خارجی روسیه و موساد نشانه رفته شده است.

تمرکز اصلی سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای غربی تمرکز بر روی ترکیبات شیمیایی است که با وجود ایجاد عوامل مرگ نظیر حمله شدید قلبی به واسطه قرار داشتن جزو عناصر طبیعی بدن در کالبدشکافی به عنوان عامل مرگ قابل شناسایی نباشند و در همین راستا برخی از ترکیبات پتاسیم مورد توجه قرار گرفته که می‌تواند چنین اثری را در پی داشته باشد.

در این میان آنچه حائز اهمیت است، هدف‌گذاری چنین ترورهایی است که عمدتاً درباره مهره‌های کلیدی سیاسی، نظامی، امنیتی و علمی کارکرد دارد و این گلوله‌های نامرئی معمولاً ارشدترین سیاستمداران کشورها، فرماندهان ارشد نظامی، عناصر ارشد امنیتی و نخبگان علمی که دستاوردهای استراتژیک حساسی را برای کشورها داشته‌اند، هدف قرار می‌دهند و برای جلوگیری از افشای نوع عملکرد این داروها، استفاده وسیع و شایع از آن در دستور کار سرویس‌ها نیست.

در ترور عوامل علمی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، می‌توان به حوادث پس از سال 2003 در عراق و ترور گسترده دانشمندان فعال در حوزه‌های حساس از طریق بمب، گلوله و همچنین عوامل غیبی نظیر داروهای قلبی و عروقی اشاره کرد. در گزارش پزشکی قانونی برخی از این دانشمندان که شمارشان تا 500 نفر گزارش شده، سکته قلبی و یا انسداد مجاری تنفسی به عنوان عامل مرگ اعلام شده اما عامل مرگ گزارش نشده که به خصوص در مورد خفگی، اتفاق عجیبی است.

در نمونه‌های داخلی نیز می‌توان به زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی(زاده ۱ فروردین ۱۳۴۰ - درگذشته ۱۴ دی ۱۳۸۴)، رئیس سابق پژوهشکده رویان و جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی ایران، اشاره کرد که به صورت جدی این گمان وجود دارد، از طریق «ترور متکی بر سم / Toxico-terrorism» مورد هدف قرار گرفته است. این دانشمند نابغه ایرانی دارای درجه دکترای تخصصی جنین شناسی از دانشگاه تربیت مدرس بود که پس از تشکیل پژوهشکده رویان، در رشد طب تولید مثل، فناوری سلول‌های بنیادی و همانند سازی در کشور نقش بسزایی داشت.

به عبارت دیگر اگرچه سرویس‌های امنیتی و اطلاعاتی، برای انجام ترورهایشان از این ابزارهای نامرئی استفاده می‌کنند اما این هدف‌گذاری برای حذف فیزیکی اشخاصی است که مرگ‌شان تغییر جدی در راهبرد سیاسی، نظامی، امنیتی و حوزه‌های حساس علمی کشورها ایجاد می‌کنند و یا آسیب جدی به هریک از این حوزه‌ها وارد می‌سازد. بنابراین تنها مواردی از «ترور متکی بر سم / Toxico-terrorism» و «تروریسم اتمی / Nuclear terrorism» را می‌توان جدی گرفت که درباره عناصر کلیدی کشورها مطرح شده باشد.