مشاهده شماره خبر6946

به گزارش ایفدانا -  Ifdana به نقل از روابط عمومی معاونت غذا و دارو دانشگاه ایران : با توجه به هفته ارتقا سلامت نوجوانان، تحت هیچ شرایطی هیچ یک از متخصصین مصرف مکمل ها را برای نوجوانان و کسانی که در سنین بلوغ و زیر 18 سال هستند تجویز نمی کنند مگر در شرایطی با نظر پزشک متخصص و به منظور مقاصد درمانی تجویز شود.

کارشناس اداره نظارت بر فرآورده های طبیعی سنتی و مکمل های معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران در آغاز هفته ارتقا سلامت نوجوانان به بیان مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل های تغذیه ای و دارو ها در سنین نوجوانی و ورزشکاران پرداخت.

مکمل یعنی تکمیل کننده فاصله مقدار مورد نیاز بدن به مواد مغذی با مقدار مصرف و اگر فردی بیش از نیاز بدنش مواد مغذی مصرف کرده باشد به هیچ عنوان نباید از مکمل ها استفاده کند. نکته اول در رابطه با مصرف مکمل ها این است که تعیین مقدار نیاز بدن به مواد مغذی توسط خود فرد عملی نیست و تنها افراد متخصص می توانند تعیین کنند که هر فردی به چه مقداری از ماده مغذی نیاز دارد. نکته دوم در بحث مکمل ها این است که مدت زمان مصرف مکمل نیز محدود است یعنی تا مدت خاصی که جبران کمبود بدن شود باید مصرف شود نه به صورت مادام العمر اما متاسفانه بسیاری از افراد در طولانی مدت به صورت خودسرانه از مکمل ها استفاه می کنند.

 هدف از تولید مکمل‌های تغذیه‌ای کاربردهای درمانی است که تشخیص آن با پزشک است و مصرف خودسرانه این مکمل ها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. هیچ یک از متخصصین تحت هیچ شرایطی مصرف این مکمل ها را برای نوجوانان و کسانی که در سنین بلوغ و زیر 18 سال هستند تجویز نمی کنند چرا که رشد و نمو آن ها را مختل می کند مگر در شرایطی با نظر پزشک متخصص و به منظور مقاصد درمانی تجویز شود.

با این وجود متاسفانه تمایل به مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای و داروها در ورزشکاران نوجوان بسیار زیاد است و به همین دليل به کرات شاهد بروز عوارض در ورزشکاران  این رده سنی هستیم.  

عوارض عمده ناشی از مصرف خودسرانه موارد مذکور در آقايان بزرگي پستان‌ها، طاسي، کوچک شدن بيضه‌ها، کلفتي شديد صدا و ناباروري و در خانم‌ها شامل کلفتي صدا، بزرگي ناحيه تناسلي، افزايش موهاي بدن، طاسي، افزايش اشتها می‌باشد. عوارض مشترک در هر دو جنس شامل آکنه شديد، ناهنجاري‌ها و تومورهاي کبدي، افزايش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب، رفتارهاي تهاجمي، خشونت و عصبانيت، اختلالات روان‌شناختي مانند افسردگي و وابستگي دارويي است.

با توجه به ضرورت آگاهی نوجوانان و جوانان در خصوص عوارض و مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل‌های تغذیه‌ای و داروها، به اطلاعات مربوط به عوارض و مخاطرات چند مورد از شایع‌ترین ترکیبات مورد مصرف توسط آنها می‌پردازیم:

کراتين

کراتين ترکيبي است که روزانه در بدن توليد شده و سبب مي‌شود انرژي در عضلات فراهم شود. کراتين در غذاهاي پر پروتئين مانند گوشت يا ماهي وجود دارد. با وجود باور غلط و رایج در میان ورزشکاران نوجوان و جوان، مستنداتی وجود ندارد که نشان دهد کراتين ظاهر جسمي فرد را در ورزش‌هاي استقامتي و آيروبيک (هوازي) افزايش مي‌دهد. عوارض جانبي مصرف داروهاي حاوي کراتين شامل اين موارد است: دردهاي پيچشي معده و عضله، تهوع، استفراغ و اسهال، افزايش وزن و کم‌آبي و اگر به ميزان زياد مصرف شود به کليه‌ها، کبد و قلب آسيب مي‌رساند.

ترکیبات محرک

این ترکیبات خستگي را از بين برده، بي‌اشتهايي ايجاد کرده و سبب افزايش هوشياري و حالت تهاجمي مي‌شوند. معروف‌ترين آنها کافئين و آمفتامين هستند مصرف ترکیبات محرک به دليل ایجاد تحريک‌پذيري و حالت عصبي در ورزشکار سبب کاهش تمرکز و بي‌خوابي مي‌شود. ورزشکار ممکن است از نظر رواني به آن وابسته شده يا به دارو تحمل پيدا کند و مدام ميزان مصرف آن را افزایش دهد. .ساير عوارض جانبي محرک‌ها شامل تپش قلب، ناهنجاري‌ ريتم قلب، کاهش وزن، افزايش فشار خون، توهم، تشنج، خون‌ريزي مغزي، حمله قلبي و مشکلات عروقي است.

 داروهاي ادرارآور

در ورزشکاران که ميزان زيادي از اين داروها را مصرف مي‌کنند، عوارضی نظیر بروز دردهاي عضلاني، خستگي مفرط، ناتواني در تنظيم دماي بدن، کمبود پتاسيم بدن و تغيير ريتم ضربان قلب اتفاق می‌افتد.

با توجه به موارد مورد اشاره در خصوص مخاطرات مصرف خودسرانه مکمل‌های تغذیه‌ای و داروها در ورزشکاران که در پاره‌ای موارد جبران ناپذیر است، ضروری است در این خصوص اطلاع رسانی انجام گردد و استفاده از این موارد صرفا با تجویز پزشکان متخصصانجام شود. همچنین محل عرضه مکمل‌های تغذیه‌ای صرفا داروخانه‌ها بوده و تهیه این موارد از مکان‌های غیر مجاز می‌تواند منجر به بروز مخاطرات خطرناک در مصرف کننده گردد.